GOUDEN TIPS WAARDOOR JE WEER EEN GEMOTIVEERDE PUBER IN HUIS HEBT.

Motivatie… veel discussies tussen ouders en pubers gaan over dit onderwerp, mét de bijbehorende frustratie, angst of onmacht. Motivatie is willen én volhouden. Beginnen én afmaken. Tieners ‘willen’ echt wel. Uit volle overtuiging kan je puberzoon beweren dat hij vanaf morgen echt gaat beginnen. Dat meent hij ook. Wanneer hij de volgende dag inderdaad start, gaat dat vaak maar even goed.

Want de motivatie vasthouden, dat is vaak heel lastig… Motivatie… wat is het, wat maakt het zo ongrijpbaar en wat kun je als ouder doen om je kind te ondersteunen?

Van binnenuit of buitenaf?

We kennen twee soorten motivatie die elkaar voortdurend beïnvloeden: intrinsieke en extrinsieke motivatie. Ben je intrinsiek gemotiveerd, dan haal je het plezier om iets te leren uit jezelf. Je bent nieuwsgierig en je wilt iets leren zonder invloed van buitenaf.

Ben je vooral extrinsiek gemotiveerd, dan wil je iets leren omdat je een hoge beloning verwacht. Dat kan een goed cijfer zijn, maar ook waardering of respect.

Je hebt beide nodig: de topsporter die veel plezier uit de schaatstrainingen haalt en daarvoor van alles opzij zet, heeft ook succes, een medaille of applaus nodig. Andersom geldt hetzelfde: alleen maar leren ‘omdat het moet’ houd je niet vol. Aan het begin lukt het nog wel: wanneer je start met iets nieuws, zie je in het begin veel resultaat (de leercurve stijgt snel). Maar na verloop van tijd vlakt deze curve af, worden de resultaten minder zichtbaar en is het lastiger om de motivatie vast te houden. Zeker wanneer je er niks leuks aan vindt. Kortom: we hebben zowel interne drijfveren nodig als beloningen of doelen die buiten ons liggen.

Motivatie en mindset

Motivatie hangt samen met overtuigingen t.a.v. je eigen groei en kansen om ergens beter in te worden. We onderscheiden de fixed (vaste) en growth (groei) mindset. Met een vaste mindset ben je ervan bent overtuigd dat talent vaststaat en inspanning geen nut heeft. Hierdoor vind je het erg om fouten te maken en geef je eerder op. Met een gedachte als “Ik kan nu eenmaal geen wiskunde” is het lastig om gemotiveerd aan je volgende opgave te beginnen! Heb je een groei mindset, dan ben je ervan overtuigd dat oefenen helpt. Je ziet fouten maken als onderdeel van het leerproces en je benut daardoor meer van je capaciteiten.

Met een gedachte als “Ik kan het NOG niet, en ik kan er door te oefenen beter in worden” houd je je motivatie beter vast, omdat je focust op je groei.

Waar zit die knop?

Motivatie is dus nodig om te blijven leren, om te gaan met tegenslagen en je te blijven ontplooien. Maar waar haal je die motivatie vandaan, waar zit die knop?

Op dat punt komt ook vaak de frustratie van de ouder om te hoek kijken. Want die ziet de doelen op lange termijn en wenst dat zijn kind de kansen pakt die voor het grijpen liggen. Je wilt je kind goed op weg helpen en je hoopt daarmee dat hij emotioneel, sociaal én maatschappelijk gezien op zijn plek terechtkomt.

Maar tieners zijn daar nog niet mee bezig! Die zitten midden in het proces van ontdekken wie ze (nog niet) zijn.

Een duidelijke drijfveer of passie hebben ze vaak nog niet ontdekt. Tel daar de prikkels en afleiding nog maar eens bij op… Pubers hebben vooral korte termijn doelen, chillen met je vrienden, gamen, shoppen, appen met elkaar dat soort korte termijndoelen vaak. En daar gaat het nu vaak mis. Het is zó ongrijpbaar af en toe. Mensen verschillen sterk in hun drijfveren, zodat er niet een eenduidig recept voor motivatie is.

HOE KUN JE ALS OUDER JE PUBER ONDERSTEUNEN?

Ook al is er geen pasklare oplossing, je kunt wel samen met je tiener gaan zoeken naar doelen, beloningen en overtuigingen die helpen om te starten én vol te houden.

Je kunt denken aan:

• Plezier ontdekken De belangrijkste drijfveer voor motivatie is plezier en passie. Daarom gaan ze fluitend naar de voetbaltraining en zijn ze minder gemotiveerd om te leren voor een toets. Want dat is niet leuk. Dus… hoe kun je dat leuker maken, zodat je er meer plezier in krijgt? Sluit aan bij hun intrinsieke of extrinsieke motivatie. Wat is het nut van het vak of deze toets? Is er misschien toch iets interessants aan het vak? Hoe kan het leren op zich leuker worden? Wat levert je inzet op? Een goed cijfer, waardering, status, overgaan?

• Sociale doelen opstellen Doelen zetten mensen in beweging. Tieners zijn sociaal gemotiveerd. Daarom vergeten ze afspraken met vrienden niet, maar het inleveren van een boekverslag wel. Onderzoek samen welke sociale factoren een positieve rol kunnen spelen om motivatie te vinden én vast te houden. Wil ze bij vriendinnen in de klas blijven? Dan moet ze dus óók over naar het volgende leerjaar. Wat is daarvoor nodig? Wil hij met vrienden afspreken dit weekend? Neem dat dan ook op in de planning. Welke kleine stappen zijn dan elke dag nodig om weg te mogen? Wanneer je een duidelijke planning kunt maken, moet je puber daar zich wel aan houden. Maak de planning samen en denk daarbij ook aan 'vrijetijdsplanning”. Dat klinkt niet alleen positiever, dat werkt ook mee aan de motivatie. En het kan werken als een soort beloning. Wanneer je het één af hebt, mag je natuurlijk chillen met je vrienden, af is af.

• Haalbare, kleine stappen Wanneer je het vwo wilt halen omdat je later arts wilt worden heb je een mooi doel voor ogen. Maar dat doel is in de 2e klas nog wel erg ver en niet-helpend wanneer jij je op een dinsdagmiddag moet losweken van je telefoon. Tieners hebben een ander besef van tijd. Enkele weken duren in hun ogen ééuwen. Dus houd je doel vast én maak kleinere doelen: die leveren succeservaringen op die je vertrouwen geven.

• Beperk de afleidingen Je tiener ervaar meer prikkels dan wij vroeger. Hierdoor is het moeilijker om hoofd-/bijzaken te scheiden en prioriteiten te stellen. Hoe kun je je motivatie (en concentratie) vasthouden wanneer er 5 andere dingen dan je huiswerk om aandacht vragen? Kijk naar je kind en stel kaders wanneer je denkt dat het nodig is. Sommige tieners zijn erbij gebaat wanneer er op bepaalde apps een tijdsslot zit, zodat ze niet in de verleiding komen. Wanneer je kind alleen maar denkt aan wat hij nu weer mist, schiet het uiteraard z’n doel weer voorbij. Even zoeken dus…

• Belonen Inmiddels bekend? Het puberbrein is zéér gevoelig voor beloningen. Het helpt om samen beloningen af te spreken: schermtijd, iets bakken in het weekend, mogen afspreken met vrienden… Vier de inzet. Geef complimenten over het oefenen en het doorzetten. Bij sommige pubers helpt deze manier van belonen níet, maar het vermijden van straf wél. Je mag niet naar de hockey of een feestje, tenzij je dit hebt verdiend omdat je je goed hebt ingezet deze week.

Let op! Dat je je eigen drijfveren, normen en waarden niet gaan opleggen. Sluit aan bij de intrinsieke en extrinsieke motivatie van je kind. Ga uit van de talenten en kijk vooral naar wanneer het wél goed ging. Kan je tiener dat omzetten naar een huidige taak?

Het blijft lastig hoor, en je zal steeds moeten bijsturen.

Als docenten, medeleerlingen, en ouders en/of verzorgers aansluiten bij de basisbehoeften, dan zal de motivatie toenemen en het taakgedrag veranderen. De ouders en de docenten zal verwachten dat het puber de school op nummer 1 zet.

Maar de pubers zal zijn vrije tijd misschien wel meer waarderen en besteedt dan minder tijd aan school als wenselijk is. Het is dan de taak van de docenten en ouders en/ verzorgers om de weg te wijzen en de taak van de puber om de keus te maken die weg te bewandelen. Dus is het zeker ook van belang om het gesprek aan te gaan met de puber en eventueel de school, om eens te kijken waar je de puber bij kunt helpen.

De gouden cirkel

Een hulpmiddel bij een gesprek zou

DE GOUDEN CIRKEL van Simon Sinek kunnen zijn. In dit gesprek wordt geprobeerd om drie belangrijke vragen antwoorden te formuleren:

WAAROM, HOE, en WAT.

Met de WAAROM vragen formuleert de puber zijn;

• Drijfveren: waarom kom jij je bed uit? Waarom doe je dat?

• Waarden; wat zijn voor jou belangrijke waarden en waarom?

• Betrokkenheid: wanneer voel jij je betrokken? En wanneer niet?

• Motivatie: wat motiveert jou? Waar ga je voor? Wat triggert dat?

Door het HOE formuleert de puber wat hij nodig heeft of moet kunnen om zijn waarom te kunnen bereiken.

• Vaardigheden: welke vaardigheden heb je nodig om je doel te bereiken?

• Hulpmiddelen: wat heb je daarbij nodig?

• Mensen: wie kan jou ondersteunen en waarom?

Door het WAT formuleert de puber wat hij wil bereiken;

• behalen van doelen; welke examens of toetsen wil je halen of welke kennis of vaardigheden wil je verwerven?

• Bereiken van resultaten: wat is het gewenste resultaat?

Het valt allemaal niet mee, en het is echt een proces voor iedereen. Maar, dat motivatie de belangrijkste motor is voor je puberbrein dat is wel duidelijk. Daarom is het ook van belang om jouw puber (weer) te motiveren.

Mocht je nog vragen hebben of loop je misschien toch nog vast en blijft het een discussiepunt.

Bel of mail mij dan.... misschien kunnen we eens samen kijken naar een oplossing.

Want dat die puber overzicht en duidelijkheid over het huiswerk moet krijgen staat boven alles.

Lieve groet,